Flipped Classroom: implementation, teaching approaches, and challenges in music education

The Flipped Classroom has been widely used to enrich teaching practices with digital tools at all
levels of education, underlining the enhancement of students’ learning implications and
experiences. According to this blended learning teaching approach, a video or any other digital
material is posted on a platform (Learning Management System) before the lesson. Students study
the material in their time (pre-class phase), and in the class (in-class phase), queries are
answered, and clarifications are given. Consequently, the majority of teaching time connects
theory and practice and contains more creative and collaborative activities. Thus, students
achieve learning outcomes that belong to lower Bloom taxonomy levels in pre-class, and during
the in-class phase, they achieve learning outcomes such as applying, analysing, evaluating, and
creating (higher levels). This symposium proposes implementations of the inverted classroom in
Primary and Secondary Education in Greece and answers the following questions: a) Is the music
lessons’ content suitable for the flipped classroom application? b) What are the obstacles and
limitations of this approach? c) To what extent does music instruction in class focus on the higher
levels of Bloom’s Taxonomy? d) How do pupils/students respond? Music teachers filled out an
observation form based on the four pillars of the flipped classroom and reflective diaries and
participated in semi-structured interviews before and after the implementation. As a result, the
flipped classroom can be applied in Music lessons, demonstrating pupils/students’ active
participation; however, watching the educational material during the pre-class phase is very
beneficial. In addition, it offers efficient time for music educators to deepen on various issues and
include more creative activities in their lessons, which are based on analysis, creation, and
evaluation. At the same time, it enhances students’ interests and preferences and promotes
participation and involvement in their learning process.

Perakaki, E., Andreou, H., Kotsira, L., Tsitas, G., & Zepatou, Ch. (2023). Flipped Classroom:
implementation, teaching approaches, and challenges in music education. In Th. Raptis & E.
Perakaki (Eds), Music Education in a Changing World: Identities, Values, Experiences. 9th
Conference of the Greek Society for Music Education (pp. 483-496). GSME.

Click to access 3_Symp_V_483-496_Perakaki_Flipped_classroom.pdf

Η έρευνα στη σχολική τάξη ως εργαλείο αυτοαξιολόγησης του εκπαιδευτικού της μουσικής στην Ελλάδα της κρίσης: Εφαρμογές και διαπιστώσεις

Περίληψη

Στο συνεχές μεταβαλλόμενο εκπαιδευτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας από το 2010, η αξία της Εκπαίδευσης συχνά αμφισβητείται. Παρόλ’ αυτά οι εκπαιδευτικοί εξακολουθούν να στηρίζουν τους μαθητές τους γνωστικά και συναισθηματικά. Ειδικότερα, ο εκπαιδευτικός της Μουσικής έχει στα χέρια του ένα σημαντικό εργαλείο μέσω του οποίου οι μαθητές καλλιεργούν τη δημιουργικότητά τους και εκφράζονται. Οι αλλεπάλληλες αλλαγές τον κάνουν να βιώνει την αβεβαιότητα και του «επιβάλλουν» την αυτοαξιολόγηση σε τομείς που αφορούν τόσο τη βελτίωση των δικών του διδακτικών τεχνικών, όσο και τη σπουδαιότητα των αξιών της μουσικής. Η έρευνα στην τάξη από εκπαιδευτικούς (classroom research by teachers) αποτελεί το κύριο εργαλείο για την επίτευξη της αυτοαξιολόγησης. Ο εκπαιδευτικός της Μουσικής εντοπίζει τις δυσχέρειες ή τους προβληματισμούς που τίθενται στην καθημερινή διδακτική πράξη και με την κριτική του οπτική συμβάλλει στη βελτίωση συγκεκριμένων τομέων, δίνοντας λύση. παρεμβάσεις μικρής κλίμακας που έχουν διεξαχθεί από το 2010 αποδεικνύουν ότι η έρευνα στην τάξη από τον εκπαιδευτικό της Μουσικής είναι αφενός εφικτή κι αφετέρου αναγκαία για να μπορέσουμε να αποδείξουμε στους εαυτούς μας και την κοινωνία την αυτονόητη σπουδαιότητα και την αξία της αισθητικής παιδείας και της Τέχνης μας.

https://www.researchgate.net/publication/366299973_E_ereuna_ste_scholike_taxe_os_ergaleio_autoaxiologeses_tou_ekpaideutikou_tes_mousikes_sten_Ellada_tes_krises_Epharmoges_kai_diapistoseis

Μουσική Εκπαίδευση: Καλές πρακτικές στην ψηφιακή τάξη (επιμ. Σ. Χρυσοστόμου & Ε. Περακάκη)

Προλογικό σημείωμα επιμελητριών

Το Εργαστήριο Μουσικής Παιδαγωγικής, στο πλαίσιο εορτασμού των 30 χρόνων του
Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών,
διοργάνωσε διαδικτυακή επιμορφωτική ημερίδα, σε συνεργασία με την Περιφερειακή
Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, το Σάββατο 15
Μαΐου 2021, με τίτλο: «Μουσική εκπαίδευση: Καλές πρακτικές στην ψηφιακή τάξη».
Στόχος της Ημερίδας ήταν η παρουσίαση πρωτότυπων και εφαρμοσμένων δραστηριοτήτων
που έλαβαν χώρα στην εξ αποστάσεως (σύγχρονη και ασύγχρονη) εκπαίδευση και στη μικτή
διδασκαλία (δια ζώσης σε συνδυασμό με την εξ αποστάσεως), με τη χρήση ψηφιακού
υλικού, από εκπαιδευτικούς Μουσικής (ΠΕ79) σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης (δημοτικά, γυμνάσια γενικής παιδείας και μουσικά σχολεία). Οι ιδέες αυτές,
που υλοποιήθηκαν κατά το σχολικό έτος 2020-2021, ενεργοποίησαν το ενδιαφέρον των
μαθητών/τριών, ανέδειξαν και προσέγγισαν προβληματικές της καθημερινής διδακτικής
πράξης, στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας του COVID-19.
Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα εκπαιδευτικοί και μαθητές/ήτριες κλήθηκαν να
μεταφέρουν ένα κατεξοχήν πρακτικό και εργαστηριακό μάθημα, αυτό της Μουσικής, στην
οθόνη του Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, του tablet, του κινητού τηλεφώνου. Η αγάπη, όμως,
των εκπαιδευτικών για τα παιδιά και για το αντικείμενό τους, καθώς και η προσπάθεια
διατήρησης της εμπλοκής τους στη μαθησιακή διαδικασία τους ώθησε να υπερπηδήσουν τα
εμπόδια, δουλεύοντας αγόγγυστα και με αυταπάρνηση προς όφελος των μαθητών/τριών,
για να μην χαθεί η βιωματική προσέγγιση του μαθήματος, να διατηρηθεί η διαπροσωπική
σχέση μεταξύ εκπαιδευτικών-μαθητών/τριών, αλλά και συμμαθητών/τριών, για να
συνεχίσουν να ελπίζουν ότι θα βρεθούν ξανά όλοι μαζί δια ζώσης, να παίξουν μουσική και
να τραγουδήσουν, να δημιουργήσουν και να εκφραστούν.
Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται τα πλήρη κείμενα των εισηγήσεων αυτών, κείμενα τα
οποία βασίστηκαν σε ένα δοσμένο πρότυπο, κοινό για όλους, ενώ το περιεχόμενό τους
αντανακλά τη σκέψη και τις απόψεις των συγγραφέων τους. Παρατίθενται με τη σειρά που
παρουσιάστηκαν στην Ημερίδα, ανά συνεδρία. Οι παρουσιάσεις βιντεοσκοπήθηκαν και
είναι αναρτημένες στο κανάλι youtube του Τμήματος Μουσικών Σπουδών (ΕΚΠΑ) στο
https://www.youtube.com/channel/UC0E2r2n9AAGhNXoqAlBeqaQ.

Ευχαριστούμε θερμά τις Συντονίστριες Εκπαιδευτικού Έργου Ν. Αττικής, την κ. Έλενα
Ανδρέου και την κ. Μαριάννα Αγγελάκη για την συμβολή τους στην επιλογή των
εκπαιδευτικών που παρουσίασαν τις εργασίες τους στην Ημερίδα, καθώς και για την
επιστημονική και οργανωτική τους επιμέλεια. Θα θέλαμε, επίσης, να ευχαριστήσουμε τον
δρ. Βασίλη Μητρόπουλο, εκπαιδευτικό ΠΕ79.01 και τη Μαρία Παπαβασιλοπούλου,
φιλόλογο – αποσπασμένη εκπαιδευτικό και φοιτήτρια στο Τμήμα μας, για τη φιλολογική τους
ματιά στα κείμενα που ακολουθούν.
Χάριν οικονομίας του λόγου, τα ουσιαστικά «μαθητής», «εκπαιδευτικός», «καθηγητής» και
«διδάσκων», με τις κλίσεις, τον αριθμό (ενικός ή πληθυντικός) και τα παράγωγά τους,
χρησιμοποιούνται με τρόπο συμπεριληπτικό, για να εννοηθούν όλα τα πρόσωπα με τις
αντίστοιχες ιδιότητες, ανεξάρτητα από το φύλο τους.
Ευχόμαστε οι αναγνώστες/στριες να εμπνευστούν από το υλικό που παρατίθεται στις
σελίδες που ακολουθούν και να το προσαρμόσουν στις εκάστοτε ανάγκες και συνθήκες
διδασκαλίας, με άξονα τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντα των μαθητών τους, ώστε να
βρεθούν όλοι μαζί συνοδοιπόροι σε μουσικά μονοπάτια.

Οι επιμελήτριες των Πρακτικών
Σμαράγδα Χρυσοστόμου
Ελισσάβετ Περακάκη

Click to access Kales_Praktikes_stin_Psifiaki_Taxi_3.pdf

Με αφορμή ένα τραγούδι: μουσικές, θεατρικές και κινητικές δραστηριότητες

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική. Μπορείτε να το ξεφυλλίσετε και να κατεβάσετε το Παράρτημα με τις παρτιτούρες των τραγουδιών https://ellinoekdotiki.gr/gr/ekdoseis/i/me-aformi-ena-tragoudi

Βιβλιογραφική αναφορά:

Παπακώστα, Μ. & Περακάκη, Ε. (2021). Με αφορμή ένα τραγούδι: μουσικές, θεατρικές και κινητικές δραστηριότητες. Αθήνα: Ελληνοεκδοτική.

Από το οπισθόφυλλο

Η φιλία, η αγάπη για το περιβάλλον, οι εποχές του χρόνου, η συγγνώμη, η αποδοχή, οι πρόσφυγες, η ατομική ευθύνη αποτελούν τις κύριες θεματικές των δεκατριών (13) επιλεγμένων τραγουδιών που περιέχονται στο παρόν βιβλίο. Με αφορμή, έμπνευση και οδηγό τα τραγούδια αυτά προτείνονται δραστηριότητες μουσικής, θεάτρου και κίνησης.
  Τα μουσικά παιχνίδια, οι χάρτες ακρόασης, η κινησιογραφία, οι τεχνικές θεατρικού παιχνιδιού, οι παρτιτούρες και η θεματική του κάθε τραγουδιού παρέχει στον/στην αναγνώστη/-στρια ιδέες οι οποίες με τον κατάλληλο σχεδιασμό μπορούν να αποτελέσουν πολύτεχνα δρώμενα. Η προηγούμενη εμπειρία, αν και βοηθητική, δεν είναι απαραίτητη. Όλα τα τραγούδια διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο αναρτημένα από τους ίδιους τους δημιουργούς και είναι άμεσα προσβάσιμα.
   Το παρόν βιβλίο απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης, νηπιαγωγούς, μουσικοπαιδαγωγούς σε ωδεία και μουσικές σχολές, φοιτητές παιδαγωγικών σχολών, εμψυχωτές σε Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ) και κατασκηνώσεις, σε γονείς που θέλουν να μοιραστούν ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους και σε όσους επιθυμούν να γνωρίσουν νέα μονοπάτια και να συνδυάσουν στις δράσεις τους τη μουσική, το θεατρικό παιχνίδι και την κίνηση.

Abstract
In a rapidly changing world, the number of refugee children who integrate in education is increasing. Each of them carries a unique musical heritage of his/her origin country and music learning continues. One of these refugee children is Mohammed, who narrates his music learning journey from his homeland to Greece, his integration in the Greek educational system and music lessons, the barriers and difficulties which he faces and his music expectations and dreams in the new country. Apart from his narration, data have been collected by interviewing his music teacher at Junior High School and his guardian. Mohammed’s story reminds us and underlines the importance of music education for refugees and asylum-seeking children, the role of the school and the music teacher’s approach, as well as the effort of these children to fulfill the need to belong and their expectations.

 

Full Text: https://www.isme.org/sites/default/files/documents/Proceedings.MISTEC.2018.pdf

Reference:

Perakaki, El. (2018). “Music harms you”: A refugee student narrates his music learning journey. In B. Merrick & M. L. Bowe (eds). Proceedings of the 33nd International Seminar of the ISME Commission on MISTEC, (pp. 55-65).

Digital teaching scenarios as a supplementary educational tool for music teachers, Pre-Conference Proceedings MISTEC 2016

Abstract
Recently, the orientation of Greek music education in schools is connected to technology use integration in lessons. The Greek Ministry of Education tries to provide digital educational material to teachers encouraging them to introduce the use of technology in their classrooms. Even though, schools in primary and secondary education are not equipped sufficiently, teachers try hard to find ways to incorporate technology in their lessons. Under this perspective, the development of digital teaching scenarios is the last digital support to
teachers, up to now. Teachers explore this supplementary digital material and adjust it to their students’ needs and preferences. Selected, according to their qualifications, teachers designed and submitted digital teaching scenarios for teachers at the AESOP (Advanced Electronic Scenarios Operating Platform). They cooperated with a school advisor and a professor in order these ideas to be applicable and in compliance with the official curriculum. Specifically, in music education field, 5 music teachers participated in a vivid work team. But, how did other music teachers evaluate this effort? For this reason, a small scale research (pilot study) was organized in order to record through semi-structured interviews these opinions. The research took place before the application of these scenarios in their classrooms, so it records their first perceptions. Results highlight that although teachers were positive to incorporate these scenarios in practice, they found many obstacles, because of the insufficient technological infrastructure at schools. Though difficulties, they were willing to enrich their lessons with them, whenever it was possible. In conclusion, digital educational scenarios in music education motivate music teachers to incorporate technology use during their lessons. Though teacher willingness, the sufficient technological equipment for application must be provided.

Full paper:

PERAKAKH

Presentation (ppt):

MISTEC_2016_2

Reference:

Perakaki, El. (2016). Digital teaching scenarios as a supplementary educational tool for music teachers. In Sm. Chrysostomou & S.A. Ruthmann (eds). Proceedings of the 32nd International Seminar of the ISME Commission on MISTEC, (pp. 70-78). ISBN: 978-0-6481219-2-3 (ebook).

 

 

Παιχνίδια με τους μουσικούς σωλήνες Boomwhackers

Περιηγηθείτε στις σελίδες του βιβλίου…

Μουσικά παιχνίδια με τους χρωματιστούς μουσικούς σωλήνες Boomwhackers!
29 μουσικά παιχνίδια που έχουν ως στόχο τη βιωματική μάθηση της μουσικής, περιγράφονται αναλυτικά, βήμα-βήμα, από την προετοιμασία του εκπαιδευτικού μέχρι την τελική εκτέλεσή τους από τους μαθητές. Παιχνίδια που ήδη έχουν εφαρμοστεί στην πράξη και μπορούν να προσαρμοστούν στις δυνατότητες της κάθε τάξης/ομάδας.
Οι μαθητές προσεγγίζουν μουσικές έννοιες παίζοντας ρυθμούς, μελωδίες, αρμονίες, συνοδεύοντας ένα τραγούδι ή ένα μουσικό έργο με τους σωλήνες Boomwhackers. Μαθαίνουν να δημιουργούν και νιώθουν τη δύναμη της μουσικής μέσα από το παιχνίδι και τη μουσική πράξη.
Απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς μουσικής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Μουσικών Σχολείων, Μουσικών Σχολών, Ωδείων, σε εμψυχωτές αλλά και σε γονείς με γνώσεις μουσικής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

 

Μουσική και Ζωγραφική

Μουσική και Ζωγραφική from Eliper

Επιστημονική ανακοίνωση στο 1ο Συνέδριο «Τέχνη & Εκπαίδευση: Διδακτικές και Παιδαγωγικές Επιστημονική Ανακοίνωση στο πλαίσιο του 1ου Συνεδρίου «Τέχνη και Εκπαίδευση: Διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις στο Σχολείο του 21ου αιώνα» που διοργάνωσε το ΙΕΠ, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Αθήνα, 2-4 Οκτωβρίου 2015.

Περίληψη

Από τη μουσική στη ζωγραφική και από τη ζωγραφική στη μουσική: Όταν μαθητές Γυμνασίου δημιουργούν 

Στο πλαίσιο του δικτύου Ευρυδίκη, ο ευρωπαίος επίτροπος υπεύθυνος για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τον πολιτισμό και τη νεολαία Marŏs Šefčovič δήλωσε: «Η αισθητική αγωγή ευνοεί την ανάπτυξη της δημιουργικότητας ενθαρρύνοντας τους μαθητές να πειραματιστούν, να εκφραστούν, να συνεργαστούν, να ξεπεράσουν τα προβλήματά τους και να λάβουν πρωτοβουλίες». Τα ισχύοντα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος της Μουσικής και των Εικαστικών ακολουθούν τους παραπάνω άξονες διευρύνοντας τους πολιτισμικούς ορίζοντες των μαθητών.

Υπό το πρίσμα αυτό, οργανώθηκε σειρά μαθημάτων διάρκειας τεσσάρων διδακτικών περιόδων και εφαρμόστηκε σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στη θεματική ενότητα «Εικαστικά και μουσική … μουσική και εικαστικά» του σχολικού εγχειριδίου της Μουσικής. Η σειρά μαθημάτων βασίστηκε στις αρχές της συνεργατικής και της βιωματικής μάθησης και της σύνδεσης των μαθημάτων της Αισθητικής Αγωγής με την καθημερινότητα (μεταγνώση). Οι δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν ήταν ατομικές και ομαδικές και η αξιολόγησή τους ακολούθησε τους άξονες που αφορούν το βαθμό συμμετοχής των μαθητών, την καλλιέργεια της δημιουργικότητας του κάθε μαθητή και το συντονισμό της ομάδας κατά την προετοιμασία και παρουσίασή τους.

Τα αποτελέσματα κατέδειξαν την αλληλένδετη σχέση της Μουσικής και των Εικαστικών συντελώντας στην αισθητική καλλιέργεια των μαθητών και την έκφραση των συναισθημάτων τους.

Βιβλιογραφική αναφορά:

Περακάκη, Ε. (2015). Από τη μουσική στη ζωγραφική και από τη ζωγραφική στη μουσική: Όταν μαθητές Γυμνασίου δημιουργούν. Επιστημονική Ανακοίνωση στο 1ο Συνέδριο «Τέχνη & Εκπαίδευση: Διδακτικές και Παιδαγωγικές Επιστημονική Ανακοίνωση στο πλαίσιο του 1ου Συνεδρίου «Τέχνη και Εκπαίδευση: Διδακτικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις στο Σχολείο του 21ου αιώνα» που διοργάνωσε το ΙΕΠ, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Αθήνα, 2-4 Οκτωβρίου 2015. Αδημοσίευτη Εργασία.

Μουσική και Μαθηματικά: EMP-Maths

http://maths.emportfolio.eu/images/deliverables/Teacher_Handbook_Greek_Version.pdf

Παράγωγα Ευρωπαϊκού Προγράμματος: European Music Portfolio – Maths, Comenius Multilateral, Lifelong Learning Programme, 2014-2017

Αργυρίου, M. & Περακάκη Ε. (Επιστημονική Επιμέλεια Ελληνικού κειμένου) (2016). Στο Peter Mall, Maria Spychiger, Rose Vogel & Julia Zerlik (Eds) (2016), Ευρωπαϊκό Πορτφόλιο Μουσικής και Μαθηματικών: «Ηχοποιώντας τα Μαθηματικά» – Εγχειρίδιο Εκπαιδευτικού. Comenius Lifelong Learning Project 538547-LLP-1-CH-COMENIUS-CMP.

Η συνεργατική μάθηση στην τάξη της Μουσικής

Επιστημονική ανακοίνωση στο 2ο Συνέδριο Μουσικής Αγωγής με Διεθνή Συμμετοχή της ΕΕΜΑΠΕ: «Μουσική Παιδαγωγική στον 21ο αιώνα: προκλήσεις, προβλήματα, προοπτικές». 

Για το πλήρες κείμενο (σσ. :123-129)

Click to access TOMOS%20A%20EEMAPE%202007.pdf

Reference:

Περακάκη, Ελ. (2009). Η συνεργατική μάθηση στην τάξη της μουσικής. Στο Αργυρίου, Μ. (επιμ.), Μουσική Παιδαγωγική στον 21ο αιώνα: προκλήσεις, προβλήματα, προοπτικές: Πρακτικά 2ου Συνεδρίου Μουσικής Αγωγής με Διεθνή Συμμετοχή της ΕΕΜΑΠΕ, 20-22 Απριλίου, Αθήνα 2007 σσ. 123-129.